Introductie
Doel van deze publicatie
Per 1 juli 2015 is de Woningwet 2015 in werking getreden. Deze wet stelt nieuwe kaders voor het functioneren van de woningcorporatie. Ook de nadere invulling van de wet is in werking getreden: het Besluit toegelaten instellingen volkshuisvesting - BTIV (een algemene maatregel van bestuur, AmvB) en de Regeling toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015 (Ministeriële regeling, RTIV).
Deze publicatie heeft als doel om toezichthouders te ondersteunen bij het intern toezicht op de implementatie van de Woningwet. Voor corporaties en het intern toezicht heeft de wet verstrekkende gevolgen. Het takenveld van de corporatie wordt ingeperkt, commerciële activiteiten worden ondergebracht in een aparte administratie of dochteronderneming, corporaties dienen een bod op de woonvisie uit te brengen en commissarissen moeten een fit-and-propertest doorstaan. De belangrijkste wijzigingen van de wet lichten wij in deze handreiking toe.
De toegelaten instelling
In deze publicatie hebben wij het over de Toegelaten Instelling: de TI. Wij passen deze term toe in plaats van de term corporatie, omdat de wet onderscheid maakt tussen publieke en commerciële activiteiten die de corporatie uitvoert. Een corporatie kan ervoor kiezen de commerciële activiteiten onder te brengen in een aparte dochteronderneming. De dochteronderneming — de woningvennootschap — is géén onderdeel van de TI. Een corporatie die ervoor kiest om haar activiteiten onder te brengen in een gescheiden administratie is wel als geheel een TI.
Totstandkoming
Deze publicatie is in opdracht van VTW geschreven door Marnix Groenland en Bert van ’t Land van Companen. Bij de publicatie is gebruik gemaakt van publicaties van VTW, Aedes, ministerie BZK, naast uiteraard de wetteksten. Daarnaast is er dankbaar gebruik gemaakt van de expertise van een klankbordgroep. Deze bestond uit:
- Mevr. E. Bal - commissaris Ressort Wonen, bestuurslid VTW
- Dhr. H. Fissering - voorzitter RvT De Volmacht
- Dhr. A. Kerssies - directeur VTW en commissaris Habeko Wonen
- Mevr. M. Meulman - commissaris Woonkracht 10 en Noordwijkse woningstichting
- Dhr. W. Nijman - voorzitter RvT Woningstichting Brummen en voorzitter RvT Salland Wonen
- Mevr. M. Roefs - commissaris Beter Wonen IJsselmuiden
- Dhr. B. Spelbos - commissaris Portaal
Deze publicatie is met grote zorg opgesteld. Mocht u desondanks fouten aantreffen, zaken mist of toevoegingen wensen, horen wij dat graag. In dat geval kunt u contact opnemen met VTW.
Leeswijzer
In deze handreiking omschrijven we de wijzingen als gevolg van de woningwet en de zaken
die van belang zijn voor het interne toezicht. Hierbij maken we onderscheid naar vier thema’s. De wijzigingen zijn op drie niveaus inzichtelijk gemaakt:
- Kort overzicht van de belangrijkste wijzigingen
- Uitwerking van de maatregelen. Dit betreft een toelichting op de maatregelen van de Woningwet op het betreffende thema. Bij deze uitwerking zijn ook te vinden:
- Hulpvragen bij de verankering van de Woningwet
- Deadlines, de belangrijke data waaraan de TI moet voldoen
- Aandachtspunten voor de toezichtsagenda
- Verdieping van de maatregelen. Hier treft u meer achtergrondinformatie en aandachtspunten
Naast deze opbouw vindt u een schema met de data waarop de Woningwet geïmplementeerd dient te zijn.
Wat regelt de Woningwet 2015
De Woningwet 2015 creëert spelregels voor de sociale huursector. De wet waarborgt de uitvoering van de kerntaak van woningcorporaties, namelijk zorgen dat mensen met een laag inkomen goed en betaalbaar kunnen wonen. Onderdelen van de waarborg betreffen de
kwaliteit van de sociale huisvesting, het beperken van de financiële risico’s en het regelen van een passende toewijzing van sociale huurwoningen aan de doelgroep. Voorts wordt het taakgebied van de corporatie afgebakend: concentratie op kerntaken en de financiering ervan. Het externe toezicht wordt via de Autoriteit woningcorporaties aangescherpt. Zij gaat toezicht houden op de rechtmatigheid, governance, integriteit en financiën van corporaties en kan sancties opleggen. Een betere aansluiting van de prestaties van corporaties op het lokale volkshuisvestingsbeleid wordt in de wet geborgd via het maken van prestatieafspraken.